اجزای تشکیل دهنده فرش: در ایجاد ساختمان لایه زمینه یا برزنت فرش، دو جزء اصلی و یک جزء فرعی مشارکت دارند. نخ های  تار (چله) و نخ های پود به عنوان اجزای اصلی و نخ خاب مرده به عنوان جزء فرعی می­باشند.

در تصویر بالا  اجزای اصلی لایه ی زمینه فرش تار (۱) و پود (۲) ) نشان داده شده است.

تار (چله) :

“نخ های تار” یکی از اجزای اصلی و بسیار مهم در تشکیل ساختار زمینه فرش هستند. استحکام فرش در راستای طول، میزان جمع شدگی طولی فرش حین آهار و مقدار آب رفتگی فرش ناشی از شستشوی خانگی یا صنعتی، همگی بستگی به مشخصات فرش، نخ­های چله و نحوه قرارگیری آن­ها در بافت فرش دارد. ویژگی­های یادشده به عواملی مانند جنس نخ­های تار ( نوع و مشخصات الیاف )، استحکام و ازدیاد طول تا حد پارگی تک تک آ­ن­ها، تاب نخ، نمره نخ، تراکم نخ­های تار در فرش و نوع بافت زمینه زمینه فرش بستگی دارد.

پود :

یکی دیگر از اجزای اصلی و مهم لایه زمینه فرش، “نخ پود” می­باشد. نخ­های پود برخلاف نخ­های تار و خاب که در راستای طولی فرش و دستگاه بافندگی قرار گرفته اند، در راستای عمود بر آن­ها و یا به عبارتی در راستای­ عرض ماشین بافندگی در داخل بافت زمینه قرار می­گیرند. مهم­ترین وظیفه نخ­های پود، کنار هم نگه­داشتن نخ های چله به فواصل مشخص و ثابت و در نتیجه استحکام بخشیدن به بافت زمینه و کل فرش در جهت عرض می­باشد. در واقع، هر نخ پود به صورت کاملا صاف وکشیده شده در داخل دهنه بافت بین دو دسته موازی نخ های چله قرار داده می­شود که به این عملیات “پود­ گذاری” می­گویند. با بسته شدن دهنه بافت، نخ های لابه­لای نخ­های تار قرار می­گیرد و بدین صورت لایه زمینه فرش شکل می­گیرد.

ویژگی­های عرضی فرش ماشینی (خصوصیات هر فرش در جهت عرض آن )، به عواملی مانند جنس الیاف، استحکام، ازدیاد طول تا حد پارگی، نمره و تاب نخ­های پود بستگی دارد. علاوه بر آن، تعداد پود در یک سانتی­متر عرض فرش یا همان تراکم پودی فرش نیز بر خصوصیات عرضی فرش تاثیر است.

یکی از مشکلاتی که حین تولید فرش ماشینی وجود دارد، ” جمع شدگی عرضی فرش” پس از انجام عملیات آهار می­باشد. میزان جمع شدگی قابل قبول، معمولا بین ۱ تا ۵/۰ عرض فرش است. این مقدار جمع شدگی یکی از مواردی است که دقیقا به ویژگی های نخ پود بستگی دارد. به نظر می­رسد عواملی چون جنس نخ­های پود، نمره آن­ها، میزان تاب نخ­ها، تثبیت نخ (اصطلاحا فیکسه کردن یا نکردن نخ پود هنگام پودگذاری، تراکم عرضی(تاری)  فرش و نوع طرح بافت زمینه فرش، بر میزان جمع شدگی عرض فرش حین آهار تاثیرگذار است.

نخ های خاب مرده :

علاوه بر دو جزء اصلی تشکیل دهنده بافت زمینه فرش، نخ های خاب مرده نیز به عنوان یک جزء فرعی در ساختار بافت زمینه فرش قرار دارند. نخ­های مختلف رنگی تشکیل دهنده خاب فرش، پس از بافت در یک قسمت از فرش، تا بافته شدن در نقطه ای دیگر، عملا به کار نمی­­آیند و به صورت رزرو و شناور باقی می­مانند. برای اینکه این نخ ها در چنین موقعیتی رها نباشند، آن­ها را در لابه لای نخ­های چله و پود فرش در داخل ساختار بافت زمینه فرش رو و زیر درگیر می­کنند که به “خاب مرده درگیر” موسوم هستند. چنان چه  نخ های خاب مرده در داخل بافت زمینه، لابه­لای نخ­های تار و پود مخفی نشوند، به صورت “شناور” در پشت فرش زیر، رها می­شوند که سبب نازیبایی فرش و مشکلات عدیده دیگر می­شود . علاوه بر آن برای خلاصی از آن­ها، نیاز به یک عملیات تکمیلی اضافه به نام “پشت پاک­کنی” برای جدا کردن آن­ها و تمیز کردن پشت فرش زیری در قسمت تکمیل خواهد بود.