مشکلات آهار و تکمیل

آهار و تکمیل و مهمترین مرحله از فرآیند تولید فرش ماشینی است.

همگام با تنوع و پیشرفت صنعت و نوآوری مداوم در ماشین آلات بافت ضرورت تحول و به روزرسانی در مرحله آهار و تکمیل الزامی است در مطالب ارئه شده سعی شده موارد اساسی و مهم در واحد تکمیل به زبان ساده بیان شود تا مورد استفاده علاقمندان قرار گیرد.

رشد تکنولوژی و به روزرسانی ماشین آلات در واحدهای تکمیل فرش، بخش زیادی از مشکلات مربوط به سخت افزار و میزان بهره وری را برطرف کرده است. با این وجود مشکلات متعدد کیفیتی را می توان در فرش های تکمیل شده مشاهده کرد. در این قسمت شایع ترین مشکلاتی که در مراحل تکمیل می تواند برای فرش به وجود آید را مطرح مینماییم.

بخش اول : تغییرات در ابعاد فرش

الف) ناگونیا شدن یا تغییر در قطر فرش

به صورت استاندارد نباید تغییر قطر فرش بعد از مراحل تکمیل بیش از فرش خام باشد. تغییر در قطر فرش در تکمیل به واسطه تنظیم نبودن کشش، عدم نظافت و خرابی یک یا چند غلتک کشش در هر یک از دستگاه ها می تواند به وجود آید.

ب) کاهش طول فرش

نوسانات در طول فرش با توجه به تنوع در مواد اولیه و مصرف انواع نخ تار در بافت فرش یکی از شایع ترین موارد هست. به صورت طبیعی می توان انتظار داشت برای یک تخته فرش بعد از آهار تا یک درصد کاهش طول را داشته باشیم. که این کاهش در واحدهای مختلف تکمیل متفاوت بوده و بستگی به مجموعه عوامل شامل: طول خشک کن ماشین آهار، نوع سیستم کشش ماشین آهار، نوع چسب مصرفی، میزان درجه حرارت و منبع تولید دما دارد (آهار بخار نسل دوم یا نسل سوم و یا اینکه ماشین آهار از نوع ماشین قدیمی و با حرارت مستقیم باشد)

معمولا واحدهای تکمیل به صورت تجربی از میزان جمع شدگی فرش و کاهش طول در خط تکمیل خود اطلاع دارند و این مورد را به شرکت های بافنده فرش اعلام می کنند تا در مرحله بافت یک یا دو درصد افزایش طول را رعایت کنند تا پس از آهار شدن فرش دارای ابعاد استاندارد و قابل قبول باشد.

ماشین های نسل سوم آهار دارای سیستم هوشمند کشش بوده و در این نوع از ماشین ها، تغییر طول فرش نزدیک به صفر می باشد.

مشکلات آهار

هر نوع تغییر در کشش ماشین آهار و عدم توجه به میزان رطوبت فرش می تواند موجب کاهش بیش از حد طول فرش شود. در این صورتیکه عملیات خشک شدن فرش در ماشین آهار به صورت کامل انجام نشود و فرش دارای رطوبت و در شرایط بدون کشش قرار گیرد حتماً کاهش طول به وجود خواهد آمد. این کاهش طول بستگی به میزان رطوبت ناشی از چسب آهار و نوع نخ تار فرش دارد.

ج) کاهش عرض فرش

کاهش عرض فرش مشکلی است که بعد از تکمیل مشخص میشود.اما این تغییر در اغلب موارد مربوط به نوع پود در بافت فرش می باشد. در ماشین آهار با ایجاد شوک حرارتی در اولین مرحله ورود فرش به داخل خشک کن آهار تا حدودی می توان از جمع شدگی عرض فرش جلوگیری کرد.

د) کجی و قوس دار شدن لبه فرش

مشکل کجی لبه فرش یک مشکل مشترک بین بافت و تکمیل هست و در هر دو قسمت امکان ایجاد آن وجود دارد. کیفیت نخ تار و نوع چله پیچی، همچنین نظافت غلتکهای کشش ماشین بافندگی و یا تنظیم نبودن میزان مصرف چله می تواند در مرحله بافت یک لایه فرش و در موارد شدیدتر هر دو لایه فرش را تحت تاثیر قرار دهد.

در خط تکمیل حتما باید موارد زیر جهت جلوگیری از کجی و قوس دار شدن فرش رعایت شود:

رول خام به تفکیک لایه رو و لایه زیر دوخته شود
رول خام با تفکیک جهت خاب دوخته شود
میزان کشش دستگاه ها کنترل شده باشد
نظافت غلتک ها و برس ها به خوبی انجام شود
میزان سطح تماس برس ها با خاب فرش تنظیم شود
به هنگام دوخت رول ها به یکدیگر در اولین مرحله تکمیل، مهارت کارگر مربوطه و میزان دقت در این مرحله اهمیت ویژه دارد.

هرچه عرض بافت فرش بیشتر باشد احتمال قوس دار شدن لبه فرش بیشتر خواهد بود و در مواردی که بافت فرش به صورت عرضی باشد این مشکل با شدت بیشتری مشاهده خواهد شد. استفاده از ماشین ماهلو و غلتکهای مورب تا حدودی مشکل قوس دار بودن فرش ها را برطرف میکند اما در صورت وجود مشکل غلتک چله که شکستگی لبه فرش از وسط عرض بافت وجود دارد. ماشین مهلو کارایی خاصی ندارد.