بید زدگی فرش فرش و خرید فرش یکی از ارکان

جدایی ناپذیر در دکوراسیون هر خانه ای می باشد.

با توجه به اهمیت آن برای ماندگاری فرش باید در حفظ و نگهداری

آن حساسیت بیشتری داشته باشیم.

از آنجایی که حشرات جزء دشمنان اصلی فرش شما هستند،

لازم است از فرش مخصوصا فرش دستبافت در

برابر آنها محافظت نمایید. بسته به شرایط آب و هوایی،

حشراتی چون موریانه، بید، ملخ، جیرجیرک و سوسک

فرش می­توانند صدمات زیادی به فرش وارد کنند. در این

بین بید زدگی یکی از بدترین آسیب­هایی است که

فرش­ در معرض آن قرار میگیرد. در این مقاله سعی میکنیم درباره بیدخوردگی فرش،

عوامل موثر بر آن و راه های پیشگیری و ترمیم با شما صحبت کنیم.

حشره بید

حشره بید بالغ(Tineola bisselliella)، پروانه کوچک زرد رنگ است.

منبع اصلی تغذیه بید لباس از الیاف و منسوجات

به خصوص الیاف طبیعی مانند ابریشم، پشم،

مو، خز، پر، نمد و …  است که محل رشد و تکثیرشان

همان محل تغذیه ی آنها در درون الیاف می باشد.

پروانه‌های ماده در طول ۳-۲ هفته از عمر خود د

ر حدود صد تخم در محل تاخوردگی‌ و فرو رفتگی

های فرش یا سایر منسوجات پشمی می‌گذارند.

تخم‌های این پروانه به “لارو” (نوزاد بید ) تبدیل می شود

که بیشترین صدمه و خسارت را به فرش وارد میکنند.

لارو ها برای رشد خود از الیاف پروتئین موجود

در پشم تغذیه می کنند. از آنجاییکه ساختار شیمیایی

پشم از کراتین است، یعنی بین زنجیره ها پیوندهای

دی سولفید قرار دارد که لارو این پیوندها را شکسته

و بعد زنجیره‌های پروتئینی را خورده و هضم می‌کند .

در مرحله بعد لارو ها به بید تبدیل می شوند و بعد

از بالغ شدن، تخم گذاری میکنند که در این چرخه تعداد

لاروها افزایش و خسارات وارد شده به فرش در مدت زمان

بسیار کوتاهی افزایش می یابد در طول چرخه زندگی بیدها،

حشره در حالت لارو بیشتر قابل رؤیت می باشد.

حشره بید بالغ به شکل پروانه با یک جفت بال هستند.

اندازه ی آن کاملاً بستگی به نوع گونۀ آن ها دارد

برخی بسیار کوچک و برخی دیگر بسیار بزرگ هستند.

گونه های خاصی از آن ها به رنگ درخشان

و برخی به رنگ قهوه ای یا خاکستری می باشد.

بید ابتدا گره ها را میخورد و از پشت فرش نفوذ خود را آغاز میکند.

مهمترین عامل بیدخوردگی فرش دستباف

بیدخوردگی فرش دستباف از زمانیکه یک بید وارد خانه شود شروع می شود. این موضوع به نظافت

خانه و بهداشت آن مربوط نمی شود و ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد زیرا فقط ورود بید

از هر راهی به خانه و تخم گذاری آن، تنها دلیل بید زدگی فرش است . بابد این نکته را هم در نظر بگیریم

اولین جایی که بید زدگی را مشاهده میکنیم قطعا آخرین مکان هم نخواهد بود. از نشانه های اول آلودگی بید،

می توان به حضور حشره بید در خانه یا وجود سوراخ های کوچک یا تارهای نازک بر روی فرش اشاره کرد.

در ساختار فرش مخصوصا فرش دستباف الیاف طبیعی پشم وجود دارد که دارای پروتئین کراتین است

که منبع تغذیه بید می باشد. خوشبختانه ساختار الیاف

مصنوعی مانند آکریلیک یا پلی استر و … فاقد این پروتئین هستند

بنابراین فرش های ماشینی دچار بیدزدگی نمی شوند. باید توجه داشته باشیم

که برخی عوامل باعث تشدید این فرایند می شود از جمله :

• رطوبت : رطوبت به تشدید بید زدگی یا رشد سایر حشرات کمک می­کند. به همین دلیل ما
• در شهرهای شمالی که دارای رطوبت بیشتری نسبت به سایر
• مناطق هستند، بیشتر با بید زدگی فرش مواجه می شویم.
• تاریکی و نبود نور و هوای کافی: تاریکی و نبود نور و هوای کافی از دیگر عوامل رشد و پیشرفت بید زدگی
• و سایر حشرات است برای همین توصیه میکنیم قالی هایی که در انبار یا چنین مکان هایی قرار دارند
• هرزگاهی بررسی شده، از حالت لوله شده خارج کرده و در معرض نور و هوای آزاد قرار دهیم. به این نکته
• نیز توجه کنید حشرات از جمله بید در دمای بالا و محیط های گرم رشد بیشتری دارند
• که توصیه می شود برای محل های نگهداری و انبار فرش دما را تنظیم کنید.
• آلودگی فرش : آلودگی هایی که از ریختن آبمیوهای شیرین یا شیر بر روی فرش به وجود می آیند
• باید در اولین فرشت به صورت مناسب برطرف و تمیز شود
• زیرا چنین آلودگی­هایی به ایجاد و پیشرفت بیدزدگی کمک می­کنند.

را ه های آسان جلوگیری از بیدخوردگی فرش در خانه

با وجود خطرهایی که بید برای فرش دستباف دارد، مبارزه با آن به‌طور کامل، امکان‌پذیر و آسان است.

برای مقابله با بیدخوردگی باید بدانیم چه عواملی باعث ایجاد یا پیشرفت آن میگردد.  همانطور

که اشاره کردیم عوامل متعددی از جمله رطویت، دمای بالا، نبود نور و هوای آزاد و آلودگی های فرش

باعث پیشرفت این فرایند می شود و آنها را برطرف کنیم که برای نمونه به چند مورد از آن ها اشاره میکنیم.

1. بررسی منظم فرش و تابلو فرش
3. به صورت دوره ای و همچنین تمیز و جارو کردن آن
5. از دیگر مواردی است که برای جلوگیری از بید خوردگی
7. توصیه می شود. یادآوری این نکته خالی
9. از لطف نیست که تاخوردگی فرش و قسمت های زیر پایه ی مبل و لوازم دیگر نیز مستعد هستند
11. و بهتر است مبل و لوازمی که روی فرش قرار میگیرند
13. حتی المقدور به صورت دوره ای جابجا شوند.
15. برای انبار کردن فرش باید به این نکات دقت کنید :

• ابتدا فرش را با جارو تمیز کرده و گرد و خاک آن را میگیریم
• اگرآلودگی روی فرش وجود داشته باشد میتوانیم از مواد ضذعفونی کننده
• و شامپو فرش برای برطرف کردن آن استفاده کنیم.
• دقت کنید که فرش دارای رطوبت نباشد
• از قرص های نفتالین یا کافور به صورت خرد شده
• در بین فرش استفاده کنید بخارهای متصاعدشده
• از این مواد، محیط زیست را برای این حشره نامناسب میسازد. برای استفاده از نفتالین از دستکش
• و ماسک فیلتردار و در محیط باز استفاده نمایید زیرا نفتالین ماده­ای بسیار سمی است که استشمام
• بوی آن نیز ضرر زیادی دارد بنابراین فرش ها
• را در محل های پر تردد نگهداری نکنید.
• فرش را در کاورهای پلاستیکی رول نکنید، به جای آن از
• کاور های کاغذی یا پارچه ای استفاده کنید.
• محیط انبار باید خنک، فاقد رطوبت و با تهویه مناسب باشد.

راه های تشخیص بید خوردگی فرش

بید زدگی فرش را از روی نشانه­‌های زیر میتوان تشخیص داد :

• وجود حشرات کوچک با حرکات سریع روی فرش
• وجود تارهای بسیار ریز اطراف بافت فرش
• وجود لکه های سفید روی فرش که به مرور عمیق میشوند

• وجود ذرات خاکستری کوچک ( نشانه وجود لارو) بر روی سطح فرش
• از بین رفتن بخشی از بافت زمینه فرش
• خورده شدن گره های پشت فرش

چگونه بیدزدگی فرش را ترمیم کنیم؟

اصلاح و ترمیم بیدخوردگی فرش بایدتوسط

رفوگران متخصص این حوزه انجام شود به این صورت که :

۱ –  بررسی و کنترل فرش: در این مرحله رفوگر باید برای تشخیص قسمت های

بیدخورده تمام قسمت های فرش را از رو و پشت به دقت بررسی نماید.

۲- ترمیم بیدخوردگی فرش : بعد از مشخص شدن قسمت های بیدخورده از رو یا پشت فرش

، رفوگر به کمک ابزارهای مخصوص ابتدا خامه را با قلاب

از قالی در آورده و شروع به ترمیم  قسمت های بیدخورده میکند.

۳- پرداخت زنی: بعد از ترمیم فرش توسط رفوگران متخصص،

پرداخت از قسمت رویی فرش شروع و پرز فرش تمیز و مرتب میگردد.

۴- آماده شدن فرش : بعد از مرحله ترمیم و پرداخت، فرش همانند روز اول

، هیچ گونه علامتی از بیدخوردگی در آن مشاهده نمی شود.